بسم الله الرّحمن الرّحیم

معنا و مفهوم مهدويت :

مهدويت در اصطلاح به سري مباحثي گفته ميشود كه پيرامون احوال حضرت مهدي(عج) ، شامل تولد ، غيبت و ظهور ، حكومت ، اتفاقات و وقايع مصادف يا بعد از آنها مي باشد و با نگاهي كلي تر و برون ديني شامل نگاه منجي گرايه و آخرالزماني بشري به مقطع پايان تاريخ مي باشد كه اعم از نگاه اسلامي به آخرالزمان يا نگاه اديان و مكاتب ديگر به آن و اتفاقات اين دوران است .


ضرورت شناسي مهدويت :

اولين س‍‍ؤالي كه بعد از شناخت معنای مهدويت به ذهن مخاطب خطور مي نمايد ، ضرورت طرح اين مباحث مي باشد .

بايد به اين نكته توجه داشت كه بنابر اعتقاد ما شيعيان ، آخرين امام از ائمة دوازده گانه مسلمانان ، حضرت مهدي مي باشد ، كه امام زمان ما و منجي بشريت ، ايشان هستند ، در واقع مهمترين وظيفة شيعه شناخت و پيروي از جانشين پيامبر ( ص ) و امام زمانش است و با توجه به اين نكته ضرورت طرح مباحث مهدويت را مي توان با سه رويكرد اساسي دنبال كرد . (امام شناسی و معرفت امام عصر(عج) ،دشمن شناسی ، آینده شناسی و پیشگویی)

رويكرد اول : امام شناسي

قال رسول الله( صلی الله عليه و آله و سلم) : « من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميته الجاهليه[1] »

پيامبر اكرم (ص) فرمودند : هر كس بميرد و امام زمان خويش را نشناسد به مرگ جاهليت از دنيا رفته است .

نكتة حائز اهميت در باب اين حديث ، آن است كه هركس در هر زماني امام زمان خويش كه نماينده و جانشين پيامبر خدا است را نشناسد ، حتي اگر اطلاعات ديني بسياري داشته و يا خودش را متدين بداند به مرگي مرده كه مربوط به عصر جاهليت است . يعني زماني كه اصلاً دين اسلام نيامده بود ، اين حديث اِشعار دارد كه نبود شناخت و معرفت امام زمان آنقدر مهم است كه انسان متدين را بي دين مي كند و يا بهتر بگوئيم ،‌ دين او مورد قبول حضرت حق  واقع نميگردد و انسان را به سوي كمال و قرب حق نمي كشاند پس انسان حتماً مي بايست دين اش را از امام زمان اش اخذ نمايد و مطيع اوامر او باشد  و ناگفته پيداست كه در صورتي اين امر ممكن است كه در ابتدا انسان اما زمان اش را بشناسد تا بتواند از او پيروي و توسط او هدايت شود . قريب اين مضمون در روايات و ادعيه ديگري نيز موجود است مثلاً دعاي  « الهي عرفني نفسك[2] »(که خواندن آن در دوران غیبت سفارش شده): خداوندا خود را به من بشناسان كه اگر خود را به من نشناساني پيامبرت را نميشناسم ، خدايا پيامبرت را به من بشناسان كه اگر پيامبرت را به من نشناساني امامت را نمي شناسم ، خدايا حجت خود را به من بشناسان ، اگر حجت خود را به من نشناساني، از دينم گمراه مي شوم .

با توجه به اين امر پيداست كه اولين وظيفة هر شيعه و انسان حقيقت جوي این است كه تا در وهلة اول نسبت به امام زمان خويش تحقيق نموده و پيرامون ايشان شناخت و معرفت كافي كسب نمايد .



منظور از شناخت و معرفت

بايد توجه داشت كه منظور از شناخت و معرفت اعم از شناخت شخصي و شأني امام است . شناخت شخصي و فردي امام بسيار مهم است و روايات گوناگوني از پيامبراكرم(ص) و ائمة اطهار(ع) دربارة امامان دوازده گانه و خصوصاً حضرت مهدي(عج) آخرين جانشين پيامبر ( ص ) ، وارد شده كه از ابعاد مختلف ايشان را معرفي و توصيف نموده است از نسب شناسي و القاب گرفته تا خصوصيات بدني ، ظاهري، اخلاق ، رفتار ، وقايع دوران ايشان و . . . اين معرفي جاي هرگونه انحراف و اشتباه در شناخت امام را از جستجوگر مؤمن و حقيقت جو مي گيرد و اگر اين روايات به خوبي براي مردم تبيين گردد ، راه مدعيان دروغين مهدويت كه هر از گاهي از گوشه اي از سرزمين اسلامي سر در مي آورند بسته شده ، مسلمانان به اشتباه به فرقه هاي ضاله كشيده نمي شوند .

اما همانطور كه گفتيم شناخت ، منحصر در خصوصيات فردي و شخصي امام نيست بلكه خصوصيات شأني و جايگاهي را هم شامل مي شود يعني ممكن است مسلماني بداند كه حضرت علي ( ع‌) جانشين پيامبر (ص) و معرفي شده توسط ايشان است ، اما چون جايگاه ، مقام و شأن امام را نمي داند ،‌پيروي صحيحي از ايشان ندارد و به ورطة گمراهي مي رود .

همانطور نسبت به ائمه ديگر و حضرت مهدي (عج) ، پس شناخت شأن و جايگاه امام بسيار حائز اهميت است و در سعادت و شقاوت انسان تأثير مستقيم دارد كما اينكه در طول تاريخ عده اي از مسلمانان ، از امر امام تخطي كردند بدليل اينكه جايگاه امام را بدرستي نشناخته بودند ، لذا بايد گفت شناخت شأني و جايگاهي بسيار حائز اهميت است و در مرتبه اي بعد و بالاتر از شناخت شخصي امام است و همين شناخت مقدمه پيروي از ايشان است .

نتيجه : براي معرفت پيدا كردن و شناخت شخصي و شأني امام مي بايست تحقيق و بررسي نمود تا انسان به شناخت صحيحي نائل شود كه ذيل مصادر كلامي، ادامه اصل نبوت در علم كلام ، شناخت امام بصورت عام و در مباحث مهدويت شناخت حضرت مهدي(عج) به عنوان آخرين امام بصورت خاص مورد بررسي قرار ميگيرد با اين توضيح ضرورت طرح مباحث مهدويت روشن شد .

ادامه دارد...........