این سخن، گزافه نیست که قداست نظام اسلامى، وامدار و در گرو عدالت اجتماعى و دفاعاز حقوق پابرهنگان و محرومان در همه زمینه‏هاست. این سخن معروف و مکرر پيامبرعظيم‏الشأن اسلام(ص) که اميرالمؤمنين(ع) نيز در عهدنامه معروف آورده است فرا روى مامى‏باشد. حضرت(ع) پس از آنکه به مالک اشتر تأکید مى‏کند که باید وقت ویژه‏اى را براىرسیدگى به ارباب رجوع و نیازمندان قرار دهى و با تواضع، شخصا براى آنان بار عام دهى واطرافیان و محافظان و مأمورین انتظامى‏ات را از آنان باز دارى تا سخنگوى آنان بى‏هیچ لکنتو واهمه‏اى حرفش را بزند، اضافه مى‏فرماید:

فانّى سمعت رسول اللّه‏(ص) یقول فى غیر موطنٍ: «لن تقدّس أمّة لایؤخذ للضعیف فیهاحقّه من القوىّ غیر متتعتع

اگر چنین است که هر جامعه‏اى که در آن، حقوق ضعفا و درماندگان و آنان که راه به جایىندارند بى‏هیچ واهمه و هراسى از اقویا استیفا نشود، اين جامعه تا چنين است به بيان رسولخدا هیچ گاه به قداست دست نمى‏يابد، بى‏شک نظام هدايت و مديريت جامعه و نهادهاى اداره‏کننده آن اجتماع و در يک کلمه «حکومت» که امر راهبرى و هدايت سیاسى، اقتصادى،فرهنگى، تربیتى و اجتماعى آن را بر عهده دارد، اگر در این خصوص به وظيفه خود عمل نکنددر حالى که بيش و پيش از همه، از آن انتظار مى‏رود، قهرا به همان نسبت قداست خویش وجامعه را از دست مى‏دهد. این سایه عدالت اجتماعى و پشتیبانى از مستضعفان و محرومان وپابرهنگان و ستمدیدگان و توده‏هاى سیلى‏خورده است که به نظام و نهادهاى آن قداستمى‏بخشد و آن را در چشم دیگران «مقدس» مى‏شمارد. رنجدیدگانى که نه خود توان استیفاى حقوق خویش را دارند و نه راه به جایى مى‏برند. در نقلى دیگر آمده است که پیامبر(ص)فرمود:

چگونه خداوند مردمى را که حق ضعفایشان از توانمندان آنان گرفته نمى‏شود قداستبخشد؟

و چنین است که امام راحل«قده» در سال 59 خطاب به افرادى که وظیفه اصلى خویش رافراموش کرده و به مسایل خود پرداخته‏اند هشدار مى‏دهد:

«عوض اینکه براى این پابرهنه ‏ها، براى این ضعفا، براى اینهايى که زحمت کشيدند و شمارا به اينجا رساندند و حالا هم توقع از شما خيلى ندارند، براى اینکه یک آب و نانى، یک آبى،یک نانى، یک برقى، آن چيزهاى اوليه را به اینها برسانيد، از این غفلت کنید و بروید سراغ جنگ، نمى‏دانم، اعتصاب و بساط. خوب، این همان است که آن وقت آمریکا مى‏کرد، حالاشما مى‏کنید، آن وقت آن طاغوت مى‏کرد، حالا شما مى‏کنید. شما هم طاغوتید، آنها هم‏ژ

طاغوتند؛ فرقى نمى‏کند، یکى شیطان است، یکى شیطان کوچکتر».

بر همین اساس است که عدالت اسلام در کلام امیرالمؤمنین(ع) به عنوان نظام و ملاکحکومت به شمار رفته است؛ آنجا که فرمود: «العدل نظام الأمرة»و فرمود: و پست‏ترین انسان در نظر خداوند، کسى است که عهده‏دار کار مسلمانان شود ولى به عدالت در میان آنان رفتار نکند. چنان که پیامبر اکرم(ص) فرمود: انّ اهون الخلق على اللّه‏ منولى امر المسلمین فلم یعدل لهم

خاستگاه عدالت اجتماعى، مساوات انسانهاست، همانند فرزندان یک خانواده و یک پدر.امام صادق(ع) در مقام بیان شیوه خویش در برخورد با آحاد جامعه، مسلمانان را «فرزنداناسلام» مى‏شمارد که باید یکسان به آنان نگریست و امکانات جامعه را به گونه‏اى به جریانانداخت که همه به گونه‏اى یکسان از آن بهره‏مند شوند:

«اهل الاسلام هم ابناء الاسلام، أسوّى بینهم فى العطاء، و فضائلهم بینهم و بین اللّه‏، احملهمکبنى رجل واحد«اهل اسلام، فرزندان اسلامند، در سهم و بهره میانشان یکسان رفتارمى‏کنم، و ارزشهاى شخصى‏اشان مربوط به خودشان و خداوند است؛ آنان را همانند فرزندانیک پدر مى‏دانم.»

و یا در نامه‏اى که امیرالمؤمنین(ع) به سپاهیان خود، در باره حقوق متقابلشان یادآور شد:«خداوند شما را در حقوق یکسان قرار داده است، سیاهتان و سرختان، و شما را جزء والى وژ

والى را جزء شما قرار داده، همانند پدر نسبت به فرزند، و فرزند نسبت به پدر، و حقى که شما بر عهده والى دارید رعایت انصاف با شما و رفتار عادلانه میان شماست.

برگرفته شده از:

www.hawzah.net